حتماً تا کنون اسم روغن آرگان (Argan oil) به گوشتان خورده. شاید حتی از آن استفاده کرده و به دلیل تقلبی بودن، نتیجه دلخواه نگرفته باشید! به جرات میتوان گفت کاری که یک روغن آرگان اصل انجام میدهد شبیه به معجزه است.
میل به زیبایی، به ویژه در خانمها یک دغدغه و مسئلهی همیشگی بوده و هست. بالا رفتن سن و از دست دادن شادابی و طراوت پوست و مو برای همهی ما، ناخوشایند و ناراحت کننده است. برخی از ما حتی برای حفظ زیبایی و جوانی خود، حاضر به پرداخت هزینههای گزاف در کلینیکهای پوست و مو و فروشگاههای لوازم آرایشی هستیم.
تقریباً غیرقابل باور است که یک روغن و یک راه ارزان ما را از همهی این هزینهها خلاص کند! چنان درخشش و شادابیای به پوست ما ببخشد که دیگر دلمان نیاید هیچ لوازم آرایشی به پوست خود بزنیم! آنچنان موهای ما را پرپشت و خوش حالت کند که اعتماد به نفس ما بالاتر برود! میدانم الان در ذهنتان کمی شبیه به افسانه است؛ اما اگر این مقاله را تا آخر بخوانید، حتماً نظرتان تغییر خواهد کرد.
در این مطلب شما را با خواص شگفانگیز روغن آرگان و طریقهی مصرف آن آشنا خواهیم ساخت. ابتدا با هم بررسی کنیم که اصلاً روغن آرگان چیست و چطور تهیه میشود؟
پیشینه روغن آرگان در ایران
روغن آرگان در ایران پیشینهی بسیار قدیمی دارد، تا جایی که حتی در لغت نامه دهخدا به آن اشاره شده است.
لغتنامه دهخدا از مفردات ابنبیتار جلد ۱ صفحه ۱۷۸ تا ۱۷۹ نقل میکند:
هرجان را قوم بربر از مغرب اقصی ارجان (ارقان) نامند و آن درخت بزرگی است خارناک و میوه دارد مانند بادام خرد و در آن هسته است که بز و شتر آن میوه را خورند و هسته آن را بیرون افکنند و مردم هستهها را جمع میکنند و میشکنند و سپس از مغز آن روغن میگیرند و آن را در مراکش و اطراف آن قاتق غذا قرار دهند. کسانی که آن را خوردهاند ادعا میکنند که مانند روغن زیتون شیرین است.
روغن آرگان چیست؟
آرگان اویل همان طور که از نامش پیدا است، روغن و عصارهی میوهی آرگان میباشد. این روغن مصارف خوراکی و دارویی دارد. در گذشته به آن زیتالهرجان گفته میشد. زیستگاه درخت آرگان، کشور مراکش است. در واقع آرگان یا ارقان که با نام علمی Argania spinosa شناخته میشود، درخت بومی جنوب کشور مراکش است. جالب است بدانید این درخت 8 الی 10متر رشد میکند و طول عمر آن 200 سال است. این درخت به دلیل خواص روغن میوهاش، شهرت و محبوبیت جهانی پیدا کرده است. درخت آرگان در شرایط سخت زیستی مثل خاکی که غنی نباشد، گرما و کم آبی مقاوم میباشد. احتمالاً همین مقاومت، میوهای اینچنین پرخاصیت به بار میآورد.
روغن آرگان از قرنها پیش نه تنها به خاطر عطر و طعم ظریف و مقوی، بلکه به دلیل مزایای بالقوه آن برای سلامتی، جزء اصلی آشپزی در مراکش بوده است. روغن آرگان به تنهایی یک داروخانه به ویژه برای پوست و مو میباشد.
مواد مغذی موجود در Argan oil
این روغن از اسیدهای چرب و ترکیبات فنلی تشکیل شده است. بیشتر چربی موجود در آن حاصل اسید اولئیک و لینولئیک میباشد. علاوه بر این، آرگان منبع غنی ویتامین E است که برای سلامت پوست، مو و چشم مورد نیاز است. خاصیت اسیدهای چرب موجود در آرگان چیست؟
خواص اسید اولئیک
چربی بسیار بالای اسید اولئیک از آن یک مرطوب کننده قوی میسازد. برخی شرکتهای تولید کننده لوازم آرایشی و بهداشتی از این اسید در لوسیونها و فومهای شستشوی خود استفاده میکنند. اسید اولئیک با نفوذ به لایههای زیرین پوست، برای مدت زمان طولانی رطوبت مورد نیاز آن را تامین میکند. لوسیونها و مرطوب کنندههای معمولی تنها سطح پوست را مرطوب میکنند.
از این اسید چرب در کارخانههای چرمسازی، نساجی، تولید روان کنندهها، رزین و… استفاده میشود. تولیدکنندگان محصولات غذایی در سس سالاد، مواد غذایی پخته شده، بستنیهای پاستوریزه، لیموناد، به عنوان جایگزین کره و چربیهای حیوانی و به طور کلی در اکثر غذاهای آماده از این ماده مغذی استفاده میکنند. همچنین اسید اولئیک در کاهش کلسترول موثر میباشد. پزشکان گاهی اسید اولئیک را به شکل کپسول تجویز میکنند.
خواص اسید لینولئیک
یکی دیگر از مواد مغذی موجود در روغن آرگان اسید لینولئیک است. این ماده از سری امگا 6 به شمار میرود. مصرف لینولئیک برای ما ضروری است زیرا بدن انسان خود قادر به ساخت آن نمیباشد. اسید لینولئیک از اجزای سازنده سلول بوده و بر خصوصیات غشای سلولی مثل انعطاف پذیری و نفوذ پذیری اثر میگذارد. سایر خواص لینولئیک برای بدن عبارتند از:
- بهبود سلامت قلب با کاهش کلسترول بد
- بهبود عملکرد مغز با تقویت غشای سلولی
- سلامت پوست با تقویت آبرسانی به پوست
- پرپشت شدن مو با جلوگیری از پراکندگی سلولهای بدخیم
- کمک به باروری به وسیله اسیدهای چرب اشباع نشده برای تامین مایعات غشای پلاسما و ایجاد تغییر در تولید پروستاگلاندین
- محافظت از تراکم استخوانها از طریق تاثیر بر متابولیسم سلولهای استخوانی
- تقویت سیستم ایمنی بدن
خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی روغن آرگان
ترکیبات فنلی گروه بزرگی از مواد طبیعی هستند که معمولاً در میوهها، سبزیجات، برگها، آجیلها، دانههایی مثل هسته آرگان و ریشه گیاهان وجود دارند. ترکیبات فنلی خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند. توکوفرول که یک ویتامین E محلول در چربی است، به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی برای کاهش اثرات مخرب رادیکالهای آزاد عمل میکند. ملاتونین و استرولهای گیاهی نیز سایر ترکیبات موجود در روغن آرگان هستند که در خاصیت آنتی اکسیدانی آن نقش دارند. تحقیقات نشان میدهند روغن آرگان میتواند به طور مستقیم بر روی پوست ما استفاده شود تا التهاب ناشی از آسیب یا عفوت را کاهش دهد.
منظور از خواص آنتی اکسیدانی چیست؟
دکتر محمدرضا وفا در برنامه “پاسخگو” گروه “تغذیه و سلامت” رادیو سلامت درباره خواص آنتی اکسیدانی گفت: «آنتی اکسیدانها از عوامل مهم تغذیهای هستند که نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی ما دارند. این مواد رادیکالهای آزادی را که ناشی از مصرف انرژی است از بدن پاک میکنند. اگر رادیکالهای آزاد در بدن باقی بمانند میتوانند به جدار سلولها آسیب برسانند و باعث مرگ سلولی بشوند. آنتی اکسیدانها محیط را از سمومی که ناشی از مصرف انرژی در سلول ها است پاک میکنند.»
وی ادامه داد: «مهمترین آنتی اکسیدانهای تغذیهای در خوراکیهایی که مصرف میکنیم به ترتیب، ویتامینهای E و C هستند. ویتامین E عمدتاً در روغنهای مایع گیاهی فرابکر وجود دارد. مثلاً روغن زیتونی که بوگیری نشده است ویتامین E بیشتری دارد.»
تقویت سلامت قلب
همان طور که اشاره کردیم روغن آرگان منبع غنی از اسید اولئیک است که یک چربی اشباع نشده و امگا 9 میباشد. اسید اولئیک که در مواد غذایی دیگر نظیر آووکادو و روغن زیتون وجود دارد، در محافظت از سلامت قلب موثر است. یک رشته تحقیقات در خصوص اثر روغن آرگان بر کاهش خطر بیماریهای قلبی صورت گرفت. طبق نتیجه این تحقیقات، خطر بیماری قلبی در کسانی که به مدت 30 روز، روزانه 15 میلی گرم روغن آرگان مصرف کردند، 16 الی 20 درصد کاهش یافته است.
جلوگیری از بروز دیابت در افراد
برخی آزمایشهای اولیه در حیوانات، بیانگر تاثیر روغن آرگان بر جلوگیری از دیابت میباشد. موشهایی که در کنار رژیم غذایی با قند بالا، از روغن آرگان استفاده کردند، در قند خون ناشتا و مقاومت به انسولین کاهش قابل توجهی پیدا کردند. این نتیجه به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی آرگان میباشد.
خاصیت ضد سرطانی روغن آرگان
طی یک آزمایش ترکیباتی از پلی فنولیک موجود در روغن آرگان را به سلولهای پروستات تزریق کردند. سپس، در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تا 50% از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری شد.
در آزمایش دیگری ترکیبی از درجه دارویی روغن آرگان و ویتامین E، در سلولهای سرطانی پستان و روده بزرگ میزان مرگ سلولی را افزایش داد. در نتیجه احتمالاً روغن آرگان میتواند رشد و تولید مثل برخی سلولهای سرطانی را کند نماید.
کاهش علائم پیری در پوست
نتیجه برخی پژوهشها نشان میدهد که رژیم غذایی روغن آرگان با کاهش التهاب و آسیب اکسیداتیو، روند پیری را کند میکند. به علاوه با استفاده مستقیم روی پوست، علائم ظاهری پیری را نیز کاهش میدهد. طبق آزمایشهای صورت گرفته، آرگان هم از طریق خوراکی و هم با استفاده موضعی، موجب افزایش خاصیت ارتجاعی و آبرسانی به پوست میشود. همین ویژگیها آرگان را به مادهای محبوب در محصولات مراقبت از پوست زنان تبدیل کرده است.
درمان بافت پوست
قرنها است که در آفریقای شمالی از روغن آرگان به عنوان یک داروی خانگی محبوب برای درمان بیماریهای التهابی پوست استفاده میشود. همچنین بهبود زخم را تسریع میکند. در خصوص توانایی آرگان برای درمان عفونتهای پوستی، شواهد علمی کمی وجود دارد؛ اما هنوز هم به این منظور مورد استفاده قرار میگیرد. البته به دلیل ترکیبات آنتی اکسیدانی که دارد، ممکن است برای درمان بافت پوست مناسب باشد. در واقع به طور سنتی برای درمان عفونتهای پوست استفاده میشود اما برای اثبات این موضوع شواهد محدودی وجود دارد.
تامین رطوبت پوست و مو
اسیدهای اولئیک و لینولئیک موجود در آرگان مواد مغذی حیاتی برای حفظ سلامت پوست و مو هستند. همان طور که در بالا اشاره شد، طی یک آزمایش، مصرف آرگان به صورت خوراکی و موضعی باعث بهبود میزان رطوبت در پوست زنان یائسه شده است. به طور کلی روغن آرگان برای حفظ رطوبت پوست و مو مورد استفاده قرار میگیرد. اسیدهای چرب موجود در آن از پوستی سالم و مرطوب حمایت میکنند و آسیب موها را کاهش خواهند داد.
درمان آکنه
برخی منابع معتقدند روغن آرگان برای درمان آکنه بسیار موثر است اما هیچ تحقیق علمی دقیقی این موضوع را اثبات نمیکند. با این حال بعید نیست ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آرگان، منجر به کاهش قرمزی و تحریک ناشی از آکنه شود. خاصیت آبرسانی آرگان نیز میتواند از بروز آکنه پیشگیری کند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت اگر بروز آکنه در پوست شما به دلایل هورمونی باشد، آرگان تاثیر چشمگیری نخواهد داشت؛ اما اگر آکنه به دلیل خشکی پوست باشد، آرگان در درمان آن موثر است.
درمان ریزش مو و شوره سر
ریزش مو که یکی از دغدغهها و نگرانیهای بسیاری از افراد است به راحتی با روغن آرگان قابل درمان بوده و حتی در صورت مصرف منظم، موجب رشد موهای جدید و پرپشت شدن موی سر خواهد شد. شوره سر نیز یکی از دغدغهها به ویژه در آقایان است که باعث کاهش اعتماد به نفس در افراد میشود. مژدهی بزرگ این که آرگان حتی برای رفع شوره سر نیز موثر خواهد بود. در واقع این روغن آبرسان بسیار خوبی است که با خاصیت آنتی اکسیدانی و ویتامین E، پوستههای خشک سر را از بین میبرد.
درمان ترکهای پوست
یکی از ناراحتیهای بانوان ترک پوست پس از زایمان است. ویتامینهای E و A موجود در آرگان در درمان کشیدگی و ترک پوست شکم به هنگام بارداری بسیار موثر است. ترک کف پا نیز با آرگان برطرف میشود. فقط چند قطره از آن را روی پوست خود ریخته یک کیسه یا جوراب به پا کنید. قطعاً از تاثیرش شگفتزده خواهید شد.
سایر خواص روغن آرگان
- از بین برنده جای جوش با کاهش سبوم در پوستهای چرب
- برطرف کننده خشکی لب و نرم کننده پوست لب
- رفع پوسته پوسته شدن و شکنندگی ناخن
- درمان موهای خشک و آسیب دیده
- مناسب برای موهای زبر رنگ شده
- درمان چین و چروک دور چشم
- پاک کننده پوست
- لایه بردار پوست
- تقویت ابرو و مژه
عوارض روغن آرگان
آرگان نیز مثل بسیاری از داروها، عوارضی هم میتواند داشته باشد. استفاده بیش از حد از آرگان عوارضی را در موضع مورد استفاده ایجاد میکند. البته این مسئله کاملاً طبیعی است. هر چیزی که بی رویه مصرف شود، عوارض سوء خواهد داشت. خوشبختانه تا کنون هیچ موردی دیده نشده که بیش از حد از آرگان استفاده کند و دچار مشکل شده باشد.
هشدار مصرف آرگان!
در صورتی که به آجیل و مغزها آلرژی دارید در مصرف روغن آرگان احتیاط کنید؛ زیرا روغن آرگان نیز عصاره هسته میوه درخت آرگان است. ابتدا در ناحیه کوچکی از پوستتان تست کنید، اگر حساسیت نشان نداد مصرف آن برای شما منعی ندارد.
چه کسانی مجاز به مصرف روغن آرگان هستند؟
این روغن حاوی فواید بسیار، هم برای خانمها و هم آقایان بوده و در مصرف آن نیاز به تجویز پزشک نیست. آرگان مانند سایر محصولات آرایشی و بهداشتی برای نواحی مختلف بدن استفاده میشود.
افرادی که از بیماری خاصی رنج میبرند و یا بانوان باردار بهتر است محض احتیاط، پیش از مصرف، تست حساسیت انجام دهند. در کل، آرگان منع پزشکی خاصی ندارد؛ اما بهتر است افرادی که امراض پوستی دارند و تحت درمان هستند، پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنند. بسیاری از متخصصان پوست و مو برای درمان بیماریهای شایع، این روغن را تجویز میکنند.
آرگان برای نوزادان نیز میتواند مفید باشد. سوختگی در اثر پوشک و ادرار در نوزادان اتفاقی است که دغدغه خیلی از مادرها است؛ استفاده از روغن آرگان برای جلوگیری از این مشکل نیز کارآمد است.
طریقه مصرف روغن آرگان برای پوست و مو
دانستیم که آرگان مصارف غذایی و موضعی دارد. نحوه استفاده از آرگان به صورت موضعی بسیار ساده و راحت است. دقیقاً مثل یک کرم مرطوب کننده معمولی یا یک شامپو، استفاده میشود. البته برخی نکات هستند که رعایت آنها اثربخشی آرگان را بیشتر خواهد کرد و شما را سریعتر به نتیجه دلخواه میرساند.
طریقه مصرف روغن آرگان در رژیم غذایی
همان طور که قبلاً گفتیم آرگان برای پیشگیری از سرطان، کاهش کلسترول و تقویت سیستم ایمنی و گوارش مفید است؛ بنابراین در آشپزی و غذاها میتوان از آن استفاده کرد. برای این منظور باید از آرگان 100% خالص استفاده کنید. روغن آرگانهایی که مصرفی آرایشی بهداشتی دارند، خوراکی نیستند. بهترین نوع مصرف خوراکی آن، ریختن روی سالاد یا نان است. برای درجه حرارت بالا مناسب نیست زیرا میسوزد.
اقدامات پیش از مصرف آرگان
- پوست و مو باید کاملاً تمیز و خشک باشند. این گونه، روغن آرگان بهتر جذب خواهد شد. بنابراین پیش از مصرف سطح پوست و موی خود را با صابون یا شامپو شستشو داده و خشک کنید.
- در صورت استفادهی آرگان برای موها، از چنگ زدن مو خودداری کنید. فقط کافیست چند قطره از روغن ریخته و به آرامی ماساژ دهید.
- برای اثرگذاری بیشتر، حداقل تا 2 ساعت پس از مصرف روغن، مو یا پوست خود را نشورید.
- یکی دیگر از عوامل مهم در استفاده از آرگان، مداومت و تکرار مصرف آن میباشد. اثرات مثبت روغن آرگان در اولین مصرف نیز آشکار میشوند؛ اما برای نتایج بهتر و ماندگار باید در مصرف آن پیگیر بود. بهتر است حداقل روزی 2 مرتبه استفاده شود.
قیمت روغن آرگان
درجهی خلوص و اصالت روغن، تعیین کننده قیمت آن میباشد. برندهای مختلف، قیمتهای متفاوتی دارند. نمیتوان گفت هرچه گرانتر بهتر اما در نظر داشته باشید که میوه آرگان بسیار قیمتی و گران است بنابراین اگر جایی نمونهی خیلی ارزانی از روغن آرگان را دیدید، به اصل بودن آن شک کنید!
جمعبندی (توصیه نویسنده)
روغن آرگان با ترکیبات ویژهای که در خود دارد، سرشار از خاصیت برای سلامت و زیبایی است. بهتر است مصرف آن را در زندگی روزمره خود جای دهید تا به طور طبیعی از بدن، پوست، مو و ناخن خود مراقبت کنید. با جرات و به پشتوانه تجربه شخصی خود میگویم که آرگان از هر لوازم آرایشی و دارو و کرمی برای حفظ سلامت و جوانی شما مفیدتر خواهد بود پس همین الان مصرف آن را شروع کنید.
خرید مستقیم روغن آرگان 100% خالص از مراکش برای پوست و مو – ملک بایو
تحقیقات علمی نشان داده اند که روغن آرگان خالص حاوی 15 اسید چرب ضروری جهت تقویت کلاژن سازی و ترمیم سلول ، ویتامین E فراوان که یک آنتی اکسیدان طبیعی است ، ویتامین A که سبب بازسازی پوست شده ، امگا 3 ، امگا 6 ، امگا 9 میباشد . نوع آرایشی آن دارای خواص کم نظیر ضد چروک ، مرطوب کنندگی ، ترمیم سوختگی های پوستی ، آنتی اکسیدانی ، ضد لک و آکنه ، حالت دهنده و تقویت کننده مو می باشد .
خواص اصلی روغن آرگان :- زیبایی ، سلامتی و شادابی پوست صورت و بدن
- سلامتی و شادابی مو
- تقویت مژه ، ابرو ، ناخن و کاربرد آرایشی
- نفوذ و جذب سریع روی پوست و مو
- رنگ زرد متمایل به طلایی
- عطر و بوی ارگانیک و غیر اسانسی
- کشور تولید کننده : فقط و فقط مراکش